Κ. Πρέσβη, ποια είναι η κατάσταση στην Ουκρανία μετά τις πρόσφατες εκλογές; Η σύγκρουση με την Ρωσία κλιμακώνεται στο ανατολικό τμήμα της χώρας; Υπάρχουν ελπίδες ακόμη για διπλωματική λύση; 

Οι επιτυχείς προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στην Ουκρανία στις 25 Μαΐου αποτελούν μια πραγματικά ιστορική στιγμή. Μετά τις εκλογές, η Δημοκρατία στην Ουκρανία έχει αποκατασταθεί πλήρως. 

Περίπου το 60% των ψηφοφόρων από όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης και της Κριμαίας, καθώς και από το εξωτερικό, άσκησε το δικαίωμα ψήφου τους. Το 90% των εκλογικών περιφερειών λειτούργησε κανονικά, ενώ το υπόλοιπο 10% το αντίθετο, εξαιτίας της κατοχής της Κριμαίας και της κρίσης στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας. Ο Πρόεδρος PetroPoroshenko έχει λάβει ισχυρή υποστήριξη από τον λαό της Ουκρανίας, καταλαμβάνοντας σχεδόν το 55% των ψήφων.

Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι οι προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία ήταν ένα καθοριστικό στοιχείο για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στη χώρα.

Η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει τις εκλογές ως ελεύθερες και δημοκρατικές και επιβεβαίωσε την προθυμία να συνεργαστεί με τον Πρόεδρο Poroshenko και να παράσχει στην Ουκρανία την απαραίτητη βοήθεια. Η Ουκρανία δεσμεύεται για την εξεύρεση μίας διπλωματικής και ειρηνικής λύσης σε αυτή την κρίση, η οποία θα προβλέπει πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Καλούμε τη Ρωσική Ομοσπονδία να αποκαταστήσει την πλήρη εφαρμογή των διεθνών και διμερών υποχρεώσεων της.

Θα ήθελα, επίσης, να σημειώσω ότι η Ουκρανία έχει επαρκή νομικό πλαίσιο και τα μέσα για να συζητήσει και να αποφασίσει τη διοχέτευση περισσότερης δύναμης στις περιοχές της Ουκρανίας. Εξάλλου, αυτό είναι μία από τις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης. 

Στην ομιλία του στις 7 Ιουνίου 2014, ο PetroPoroshenko τόνισε ότι θα ασκήσει τα καθήκοντά του, προκειμένου να διατηρήσει την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική ενότητα της Ουκρανίας, για να εξασφαλιστεί η ειρήνη και να εγγυηθεί η ασφάλεια σε όλους τους πολίτες. 

Το σχέδιο του Προέδρου Poroshenko για ειρηνική διευθέτηση της κατάστασης στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας βασίζεται σε τρεις πυλώνες:

- Αποποινικοποίηση αυτών, οι οποίοι παρέδωσαν τα όπλα, δεν υπέπεσαν σε σοβαρά εγκλήματα ενάντια στον ουκρανικό στρατό και στους αμάχους και δεν συμμετείχαν σε παράνομες δραστηριότητες χρηματοδότησης της τρομοκρατίας,

- Καθιέρωση της ελεγχόμενης οδούς για υποχώρηση των Ρώσων μισθοφόρων, 

- Έναρξη εποικοδομητικού διαλόγου με φιλειρηνικούς πολίτες. 

Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει στενή συνεργασία τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο με την Ουκρανία ποιες είναι οι προοπτικές των Ουκρανών για την Κύπρο;

Η εμβάθυνση των σχέσεων με την Κύπρο παραμένει μια σημαντική επιδίωξη της εξωτερικής πολιτικής της Ουκρανίας στην περιοχή της Μεσογείου. Είμαστε σίγουροι ότι οι δύο χώρες έχουν μεγάλες δυνατότητες για περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων σε όλα τα επίπεδα. 

Συγκεκριμένα, παρά την οικονομική κρίση, μας ενδιαφέρει η περαιτέρω ανάπτυξη του εμπορίου και η επενδυτική συνεργασία με την Κύπρο σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. 

Η ουκρανική πλευρά είναι ικανοποιημένη από τα αποτελέσματα της 1ης Συνόδου Ουκρανίας-Κυπριακής Διακυβερνητικής Επιτροπής για την οικονομική, επιστημονική, τεχνική και βιομηχανική συνεργασία, που θα προωθήσει την περαιτέρω ανάπτυξη του εμπορίου και των επενδύσεων της συνεργασίας μας (Λευκωσία, 26-27 Ιουνίου 2013). Ήταν σημαντικό το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της Συνόδου, αντιπροσωπείες της Ουκρανίας και της Κύπρος συζήτησαν την κατάσταση και τις προοπτικές της διμερούς οικονομικής συνεργασίας, ιδιαίτερα σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος όπως ο τραπεζικός τομέας, ο τουρισμός, ο τομέας της ενέργειας, της πολιτικής αεροπορίας, της εμπορικής ναυτιλίας, η γεωργία, η δημόσια υγεία, η εκπαίδευση και ο πολιτισμός. Ανυπομονούμε για την επόμενη Σύνοδο της Επιτροπής στο Κίεβο. 

Η Κύπρος είναι το πρώτο κράτος - μέλος της ΕΕ που έδωσε την ευχέρεια στους Ουκρανούς πολίτες να αποκτήσουν ηλεκτρονικές βίζες, η καταχώριση των οποίων είναι εντελώς δωρεάν. Η Ουκρανία καλωσορίζει αυτή τη φιλική κίνηση της Κύπρου. Η ουκρανική πλευρά θεωρεί την απόφαση αυτή ως ένα στάδιο ελεύθερης εισόδου των Ουκρανών πολιτών στα κράτη μέλη της ΕΕ. 

Δεδομένου ότι η Κύπρος έχει καλές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με την Ουκρανία και τη Ρωσία, πώς πιστεύετε ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης;

Πολλές προσπάθειες έχουν αναληφθεί σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο από τους ηγέτες του κόσμου για αποκλιμακώσουν την κρίση και να αναζητήσουν ειρηνική επίλυση της, με πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Έχουμε δει ευρεία διεθνή καταδίκη των ενεργειών της Ρωσικής Ομοσπονδίας που παραβιάζουν κανόνες του διεθνούς δικαίου, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας - ενέργειες που υπονομεύουν τα ίδια τα θεμέλια της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας. 

Η διεθνής κοινότητα έχει εκφράσει την υποστήριξή της στην πρωτοβουλία του Προέδρου της Ουκρανίας PetroPoroshenko για ειρηνική διευθέτηση της κατάστασης στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας. Ως μέλος της ΕΕ, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει συνεισφέρει προς το σκοπό αυτό, σύμφωνα με τις κοινές αποφάσεις και την πολιτική της Ένωσης. 

Η ουκρανική πλευρά εκτιμά ιδιαίτερα την ισορροπημένη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας, για τήρηση των αρχών της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, της πολιτικής ανεξαρτησίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικότερα, η Κύπρος ήταν μεταξύ εκείνων των χωρών που ψήφισαν υπέρ του ψηφίσματος για την «εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας», το οποίο εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 27 Μαρτίου 2014. 

Μας ενδιαφέρει η περαιτέρω ανάπτυξη των αμοιβαίων επωφελών όπως προκύπτουν από την ολοκληρωμένη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας και βασίζεται στην εμπιστοσύνη και κατανόηση μεταξύ του ουκρανικού και του κυπριακού λαού. 

Ελπίζουμε στην υποστήριξη των εποικοδομητικών προσπαθειών του Προέδρου και της κυβέρνησης της Ουκρανίας για να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη χώρα μας, όπως οι εξής: η συνταγματική μεταρρύθμιση και η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι κοινωνικό-οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η θέσπιση ενός περιεκτικού κοινωνικού διαλόγου με τη συμμετοχή των ανατολικών και των νότιων περιοχών. 

Είμαστε επίσης ευγνώμονες προς την κυπριακή πλευρά για την υποστήριξη της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ. Εδώ, πρέπει να αναφερθεί ότι η ένταξη στην Ευρώπη δεν αποτελεί εναλλακτική πρόταση για την Ουκρανία. Η «συμφωνία οικονομικής σύνδεσης» μεταξύ Ουκρανίας και ΕΕ αναμένεται να υπογραφεί σύντομα. 

Ο διάλογος με τη Ρωσία είναι επίσης σημαντικός. Αλλά ο διάλογος αυτός δεν μπορεί ποτέ να αντιτίθεται στην ανεξαρτησία της Ουκρανίας, στην εδαφική ακεραιότητα, στα σύνορα, στα κυριαρχικά δικαιώματα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, καθώς και στην κατεχόμενη Κριμαία.

Πιστεύετε ότι η ΕΕ πρέπει να είναι πιο αποφασιστική στη λήψη μέτρων κατά της Ρωσίας; Θεωρείται πως η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο αποτελεί σημαντικό παράγοντα που αποτρέπει τη λήψη πιο «σκληρών» μέτρων;  Ο τομέας της ενέργειας έχει καταστεί ένα κρίσιμο σημείο για την ΕΕ. Ποια πιστεύετε ότι είναι τα προβλήματα ή τα πλεονεκτήματα του κυπριακού ΦΑ σε σχέση με το ρωσικό;

Πιστεύω ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα για να σταματήσουν η ρωσική επιθετική πολιτική έναντι της Ουκρανίας. 

Βεβαίως, το ζήτημα του εφοδιασμού με φυσικό αέριο είναι το κλειδί για την οικονομία του κάθε ευρωπαϊκού κράτους. Επιπλέον, η ευρωπαϊκή κοινότητα μαζί με την Ουκρανία θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να διορθωθεί η κατάσταση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου σε σχέση με την ρωσική κυριαρχία στην ενέργεια. Αυτή φαίνεται να χρησιμοποιείται από το Κρεμλίνο σαν ένας μοχλός πίεσης προκειμένου να επιτύχει πολιτικούς στόχους , παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο, και σίγουρα δεν είναι στα πλαίσια του «ευ αγωνίζεσθαι».

Όσον αφορά την Κύπρο, λόγω των τεράστιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή, μπορεί να διαδραματίσει θετικό ρόλο στο εγγύς μέλλον για τη βελτίωση της κατάστασης, όχι μόνο στην περιοχή της Μεσογείου, αλλά και στο σύνολο της Ευρώπης. 

Η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το 1974 και έκτοτε κατέχει το βόρειο τμήμα του νησιού. Η Ρωσία εισέβαλε στην Κριμαία, εκεί όπου υπάρχει ρωσόφωνος πληθυσμός. Βλέπετε κάποιες ομοιότητες; 

Ο κυπριακός λαός έχει βιώσει μια παρόμοια τραγωδία και τον πόνο από τις μέχρι τώρα συνέπειες της τουρκικής κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Ως εκ τούτου, κατά τη γνώμη μου, η σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία είναι πιο κατανοητή για την κυπριακή πλευρά από ό, τι για οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. 

Για ακόμα μια φορά, θα ήθελα να εκφράσω την υψηλή εκτίμησή μας για την εποικοδομητική στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας που υποστηρίζει την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αρχές στις οποίες η Κύπρος συνεχίζει να δίνει το δικό της αγώνα για πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού, η οποία θα επανενώνει τη χώρα.

Από την πλευρά μας, σεβόμαστε την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου και ελπίζουμε για την ταχύτερη και δίκαιη διευθέτηση του ζητήματος με πολιτικά μέσα, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τα βασικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύουμε ότι και οι δύο πλευρές θα καταλήξουν σε κοινή απόφαση που θα βασίζεται σε ένα κράτος της Κύπρου, με μία και μόνη κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια. Η Κύπρος μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη της Ουκρανίας σε αυτό το θέμα.

Газета "24 години", Борис Гуменюк