Η καταστροφή του Τσερνόμπιλ - ένα τραγικό μάθημα για όλη την ανθρωπότητα
Η καταστροφή του Τσερνόμπιλ - ένα τραγικό μάθημα για όλη την ανθρωπότητα.
30η επέτειο του ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ
Το μέγεθος της καταστροφής του Τσερνόμπιλ, της χειρότερης στην ιστορία της ανθρωπότητας ανθρωπογενής καταστροφής, είναι γνωστό στους επιστήμονες, πολιτικούς καθώς και στους απλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ως αποτέλεσμα της έκρηξης στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ στις 26 Απριλίου 1986 περίπου 3% έως 7% των ραδιονουκλιδίων ρίχτηκε στο περιβάλλον. Η καταστροφή του Τσερνόμπιλ είναι μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που αντιμετώπισε η ανθρωπότητα, η οποία έχει αφήσει τα καταστροφικά της ίχνη στην οικολογία, κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων, προκάλεσε επιδείνωση των κοινωνικών, οικονομικών και ζωτικών συνθηκών.
Τα έργα για την εξάλειψη των συνεπειών του ατυχήματος στον Ατομικό Ηλεκτρικό Σταθμό του Τσερνόμπιλ (ΑΗΣΤ) διαχειρίστηκε η Κυβερνητική Επιτροπή, η οποία άρχισε τις εργασίες της στο Τσερνόμπιλ στις 26 Απριλίου μέχρι το 1991. Η Επιτροπή αποφάσισε να δημιουργήσει μια ζώνη αποκλεισμού των 30 χιλιομέτρων γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ. Στις 27 Απριλίου 1986 η Κυβέρνηση της Ουκρανίας ξεκίνησε την εκκένωση των κατοίκων των πόλεων του Πρίπγιατ και Τσερνόμπιλ, άλλων πόλεων και χωριών που βρίσκονται στη ζώνη αυτή (περίπου 100 χιλιάδες άτομα).
Η ηγεσία της πρώην Σοβιετικής Ένωσης απέρριψε τη διεθνή συνεργασία κατά τη διάρκεια των εργασιών για την αντιμετώπιση της πυρηνικής καταστροφής. Η απόκρυψη των πρωτογενών πληροφοριών σχετικά με την καταστροφή του Τσερνόμπιλ οδήγησε στην εξάπλωση διάφορων φημών για τις πιθανές συνέπειες της καταστροφής. Αυτό, με τη σειρά του, οδήγησε στην εμφάνιση πολύ μεγάλου κοινωνικού και ψυχολογικού στρες στους ανθρώπους και στην δυσπιστία στις επίσημες πληροφορίες. Μόνο το 1989 η σοβιετική κυβέρνηση απευθύνθηκε στη Διεθνή Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας ζητώντας την εκτίμηση του ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ από τους εμπειρογνώμονες.
Η διακήρυξη της Ουκρανίας ως ανεξάρτητο κράτος οδήγησε σε θετικές αλλαγές στο σύστημα της διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της καταστροφής του Τσερνόμπιλ. Τα μέσα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των συνεπειών των τεχνολογικών καταστροφών αυτού του μεγέθους υπερβαίνουν κατά πολύ τις οικονομικές και τεχνολογικές δυνατότητες μιας χώρας και απαιτούν τις συνδυασμένες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας.
Το ατύχημα προκάλεσε μόλυνση σε πάνω από 145 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα στην Ουκρανία, Λευκορωσία και Ρωσία. Η καταστροφή του Τσερνόμπιλ έπληξε περίπου 8,5 εκατομμύρια ανθρώπους, από ραδιενεργά νουκλεΐδια μολύνθηκαν περίπου 5000 οικισμοί στις ίδιες χώρες. Εκτός από αυτές τις χώρες την επιρροή της καταστροφής του Τσερνόμπιλ αισθάνθηκε και η Σουηδία, η Νορβηγία, η Πολωνία, η Βρετανία και άλλες χώρες.
Το μεγαλύτερο βάρος της καταστροφής του Τσερνόμπιλ έπεσε στον ουκρανικό λαό. Οι συνέπειες αυτής της καταστροφής είναι πλέον αισθητές από τα εκατομμύρια των συμπολιτών μας. Επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος με ραδιενέργεια. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Ουκρανών εμπειρογνωμόνων, οι συνολικές οικονομικές απώλειες της Ουκρανίας μέχρι το 2015 είναι περίπου 179 δις δολάρια. Το βάρος των συνεπειών της καταστροφής του Τσερνόμπιλ έγινε ένας σημαντικός παράγοντας επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης του νέου μας ανεξάρτητου κράτους. Οι διαστάσεις των κοινωνικών και οικονομικών ζημιών που υπέστη η Ουκρανία είναι τεράστιες και πολύ δύσκολο να καλυφθούν από τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες της χώρας μας κατά τις επόμενες δεκαετίες, και ως εκ τούτου χρειάζεται περαιτέρω βοήθεια από τους επαγγελματίες, ερευνητές και τη διεθνή κοινότητα.
Τον Σεπτέμβριο του 2007 η Ουκρανία ενέκρινε την κατασκευή ενός ατσάλινου κελύφους πάνω από τον τέταρτο αντιδραστήρα, σε αντικατάσταση της υπάρχουσας σαρκοφάγου, η οποία κινδυνεύει από κατάρρευση. Το έργο προβλέπει κατασκευή μιας δυνατής ατσάλινης δομής στη μορφή αψίδας με ύψος 108 μέτρα και μήκος 150. Για την υλοποίηση αυτού του έργου 28 χώρες δωρητές συγκέντρωσαν πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, για το οποίο είμαστε πάρα πολύ ευγνώμονες. Τον διαγωνισμό για την κατασκευή του καταφυγίου κέρδισε η γαλλική εταιρεία "Novarka". Οι εργασίες για την κατασκευή καινούργιας στέγης του κατεστραμμένου τέταρτου αντιδραστήρα του εργοστάσιου πυρηνικής ενέργειας ΑΗΣΤ και ξηρού αποθηκευτικού χώρου για τα κατεργαζόμενα πυρηνικά καύσιμα προγραμματίζεται να τελειώσουν μέχρι το 2017.
Η μετατροπή του Τσερνόμπιλ σε ένα περιβαλλοντικά ασφαλές σύστημα είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα που υλοποιούνται στην Ουκρανία. Σήμερα, 30 χρόνια μετά από το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα παγκοσμίως η ζώνη του Τσερνόμπιλ - κλειστή ζώνη 30 χιλιομέτρων, από την οποία το 1986 εκκενώθηκαν όλοι οι κάτοικοι, έχει μετατραπεί σε ένα είδος βιόσφαιρας, όπου αυξάνεται ο πληθυσμός των άγριων ζώων. Ελπίζουμε ότι μετά την ολοκλήρωση του προστατευτικού σαρκοφάγου και την πλήρη διατήρηση του Τσερνόμπιλ, οι αρνητικές επιπτώσεις των ραδιενεργών εκπομπών θα πάψει να επηρεάζει την υγεία ανθρώπων και ζώων.
Το ατύχημα του Τσερνόμπιλ αποτελεί μια φρικτή εμπειρία. Την ίδια στιγμή δεν είναι μια προειδοποίηση μόνο για την Ουκρανία – το μήνυμα αφορά όλα τα έθνη για την ανάγκη προσεκτικού χειρισμού του λεγόμενου «ειρηνικού ατόμου».
Η Ουκρανία τηρεί τις αρχές της ευθύνης και της προνοητικότητας του πυρηνικού αφοπλισμού και της πολιτικής μη διάδοσης που δείχνει την κατανόηση από την χώρα μας της ανάγκης για την περαιτέρω ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας μόνο για ειρηνική χρήση και σύμφωνα με τα κριτήρια της αυστηρής ασφάλειας. Κατά τα 25 χρόνια της ανεξαρτησίας της, η Ουκρανία ήταν σταθερός υποστηρικτής του παγκόσμιου πυρηνικού αφοπλισμού. Σαφές παράδειγμα της εκδήλωσης της εν λόγω θέσης είναι η ιστορική απόφαση της Ουκρανίας να εξαλείψει πλήρως τα υψηλού βαθμού εμπλουτισμένα πυρηνικά υλικά της. Επίσης, η Ουκρανία έχει εκπληρώσει την υποχρέωση που είχε αναλάβει στη Διάσκεψη Κορυφής της Ουάσινγκτον για τη πυρηνική ασφάλεια να αφαιρέσει το εμπλουτισμένο ουράνιο από το έδαφός της.
Τα αποτελέσματα των συντονισμένων δράσεων των χωρών έχουν δείξει την ικανότητα ότι από κοινού μπορούν να αντιμετωπισθούν οι κοινές προκλήσεις και προβλήματα. Όπως κάποτε ο κόσμος ενώθηκε για να αντιμετωπίσει την κοινή απειλή - τις συνέπειες της τραγωδίας του Τσερνόμπιλ, έτσι και τώρα όλος ο κόσμος υποστηρίζει την Ουκρανία στον αγώνα της κατά τον εισβολέα. Αλλά, σε αντίθεση με την αόρατη απειλή της ακτινοβολίας του Τσερνόμπιλ η ρωσική επιθετικότητα κατά της χώρας μας είναι ολοφάνερη και διεθνώς αναγνωρισμένη.
Η Πρεσβεία της Ουκρανίας
στην Κυπριακή Δημοκρατία